- γλυκερίδια
- Εστέρες που σχηματίζονται κατά την αντίδραση της γλυκερίνης με ανόργανα ή οργανικά μονοκαρβονικά οξέα. Επειδή η γλυκερίνη είναι τρισθενής αλκοόλη υπάρχουν μονο-, δι- και τριεστέρες, απλοί ή μεικτοί, ανάλογα δηλαδή εάν περιέχουν ρίζες του ίδιου ή διάφορων οξέων. Από τα γ. των ανόργανων οξέων πιο σημαντικό είναι το τριγλυκερίδιο του νιτρικού οξέος, που λέγεται νιτρογλυκερίνη. Τα γ. ονομάζονται από το αριθμητικό που δείχνει τον αριθμό των ριζών του οξέος, από την ονομασία του οξέος και την κατάληξη -ίνη (π.χ. τριπαλμιτίνη). Παρασκευάζονται από τη γλυκερίνη με επίδραση χλωριδίων οξέων, είναι άχρωμα υγρά ή κρυσταλλικά σώματα και υδρολύονται εύκολα προς λιπαρά οξέα και γλυκερίνη. Βρίσκονται στη φύση, στα έλαια και στα λίπη, τα οποία είναι μείγματα τριεστέρων της γλυκερίνης με οξέα με ζυγό αριθμό ατόμων άνθρακα (από 4 έως 20). Λίπη θεωρούνται τα μείγματα που σε θερμοκρασία δωματίου είναι στερεά και έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε κορεσμένα οξέα, ενώ τα έλαια είναι υγρά και σε αυτά υπερτερούν τα ακόρεστα οξέα. Τα μονογλυκερίδια είναι θαυμάσιοι γαλακτωματοποιητές. Η υδρόλυση των γ. χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για την παρασκευή γλυκερίνης και σαπουνιών, τα οποία είναι άλατα με ιόντα νατρίου (Na+) ή καλίου (K+) των λιπαρών οξέων που είναι συστατικά των γ. Επίσης, με καταλυτική προσθήκη υδρογόνου στα ακόρεστα γ. παρασκευάζεται μαργαρίνη.
* * *ταεστέρες τής γλυκερίνης με οργανικά οξέα.
Dictionary of Greek. 2013.